Dù là “trái tim” doanh nghiệp nhưng hơn 70% thời gian làm việc của kế toán viên hiện nay vẫn bị chiếm dụng bởi các tác vụ thủ công như nhập liệu, đối chiếu chứng từ, kiểm tra lỗi…Vì lẽ đó mà trước đây, kế toán giỏi sẽ được đo theo tốc độ nhập nhanh hơn máy, tự mình kiểm soát tốt các dữ liệu. Điều đó từng được xem là tiêu chuẩn vàng của sự “chính xác và tỉ mỉ”.
Tuy nhiên, khi công nghệ AI được ứng dụng sâu vào nghiệp vụ kế toán, tiêu chuẩn ấy đang thay đổi. Vậy kế toán giỏi là kế toán không cần dùng đến AI? Liệu AI có trở thành là mối đe dọa của kế toán viên? Hãy cùng FOXAi tìm kiếm câu trả lời trong bài viết dưới đây!
Thực trạng ngành kế toán hiện tại
Các nghiên cứu hiện đại chỉ ra rằng, hơn 70% quỹ thời gian làm việc của kế toán viên hiện nay vẫn đang bị chiếm dụng bởi các tác vụ thủ công và lặp lại, như nhập liệu hóa đơn, đối chiếu chứng từ, kiểm tra lỗi số liệu và lập các báo cáo tổng hợp định kỳ.
Thực tế này tạo ra một “chi phí vận hành ẩn” khổng lồ mà nhiều doanh nghiệp chưa nhận ra. Theo các phân tích, việc ứng dụng công nghệ tự động hóa có thể giúp giảm tới 40% tổng thời gian xử lý nghiệp vụ kế toán, trong đó riêng khâu nhập liệu có thể tiết kiệm đến 75% thời gian.
Một ví dụ điển hình là quy trình kiểm tra, đối chiếu công nợ trên phần mềm kế toán: khi xảy ra lỗi logic, như số dư đầu kỳ chi tiết không khớp với tổng hợp, kế toán viên thường phải mất hàng giờ kiểm tra thủ công để truy nguyên nguyên nhân. Với AI, toàn bộ quá trình này có thể được phát hiện và xử lý chỉ trong vài giây.
Việc duy trì quy trình thủ công không chỉ gây lãng phí thời gian và nguồn lực, mà còn làm giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Tỷ lệ sai sót cao
Nhập liệu và đối chiếu thủ công luôn tiềm ẩn rủi ro nhầm lẫn hoặc sai lệch hạch toán. Ngược lại, các hệ thống AI có thể giảm sai sót tới 98%, đồng thời đảm bảo tính nhất quán của dữ liệu tài chính trên toàn hệ thống.
Tốc độ phản ứng chậm
Khi kế toán viên mất quá nhiều thời gian để chốt sổ, báo cáo tài chính không thể được cập nhật theo thời gian thực. Điều này khiến ban lãnh đạo ra quyết định dựa trên dữ liệu trễ nhịp, làm giảm khả năng phản ứng nhanh trước biến động thị trường.
Cơ hội bị mất
Khi phần lớn thời gian bị “khóa” trong các nghiệp vụ cấp thấp, kế toán viên không còn dư địa để phân tích chuyên sâu, quản trị rủi ro hay tư vấn chiến lược – những hoạt động mang lại giá trị kinh tế cao hơn nhiều lần.
Hiệu quả của AI vì thế không chỉ đo bằng việc giảm chi phí nhân sự mà còn thể hiện ở khả năng gia tăng tính thanh khoản, tối ưu dòng tiền và giảm thiểu rủi ro tài chính – pháp lý.
Tuy nhiên, tự động hóa không đồng nghĩa với thay thế con người.
Một rủi ro mới đang xuất hiện khi nhiều kế toán viên, đặc biệt là người mới vào nghề, phụ thuộc hoàn toàn vào phần mềm định khoản tự động mà bỏ qua kiến thức nghiệp vụ cốt lõi. Khi hệ thống AI được cấu hình sai hoặc mắc lỗi logic, họ không đủ kỹ năng để phát hiện và hiệu chỉnh kịp thời.
Do đó, kế toán viên hiện đại phải là người hiểu và kiểm soát được logic của máy móc, làm chủ công nghệ thay vì để công nghệ dẫn dắt.
AI không làm mất đi vai trò của kế toán, mà thúc đẩy sự tiến hóa nghề nghiệp: từ người “ghi chép” dữ liệu trở thành chuyên gia tư vấn tài chính và chiến lược cho doanh nghiệp.
Những lợi ích AI mang lại khi ứng dụng vào kế toán
Tự động hóa nhập liệu và hạch toán
AI được ứng dụng nhằm nhanh chóng nhận dạng số hóa chứng từ, hóa đơn, phiếu thu – chi, email hoặc tài liệu PDF. Toàn bộ dữ liệu được trích xuất và chuyển hóa thành định dạng có thể xử lý tức thì.
Song song, hệ thống được tích hợp cùng AI có thể hiểu và phân loại chính xác nội dung giao dịch, từ đó tự động ghi nhận các khoản thu – chi và hạch toán vào hệ thống kế toán. Kết quả là, độ chính xác được nâng lên mức gần như tuyệt đối, đồng thời giảm thiểu đáng kể sai sót do con người, tiết kiệm đến hàng trăm giờ làm việc mỗi tháng.
Nâng cao độ chính xác và kiểm soát nội bộ
Khả năng tự động đối soát dữ liệu và phát hiện sai lệch của AI giúp đảm bảo tính toàn vẹn của hệ thống tài chính. Khi phát hiện bất kỳ sai số hoặc bất thường nào trong sổ sách, hệ thống lập tức cảnh báo và gợi ý biện pháp xử lý, giúp doanh nghiệp ngăn ngừa rủi ro ngay từ giai đoạn phát sinh.
Việc loại bỏ gần như hoàn toàn lỗi nhập sai hoặc ghi nhận nhầm dữ liệu không chỉ giúp tăng cường kiểm soát nội bộ, mà còn hạn chế nguy cơ sai phạm pháp lý và thuế – những yếu tố có thể gây tổn thất nghiêm trọng cho doanh nghiệp nếu bị phát hiện trong các kỳ kiểm toán.
Quản trị rủi ro và tuân thủ
Trong lĩnh vực thuế và báo cáo tài chính, AI cho thấy lợi thế vượt trội về khả năng cập nhật, phân tích và dự báo. Hệ thống có thể tự động cập nhật biểu thuế mới nhất, phân loại hóa đơn theo loại giao dịch và đề xuất mức thuế phải nộp phù hợp với quy định hiện hành.
Đặc biệt, nhờ có AI, doanh nghiệp có thể phát hiện sớm dấu hiệu bất thường hoặc hành vi gian lận, thông qua việc phân tích mẫu hình dữ liệu sai lệch hoặc rủi ro giao dịch. Các nghiên cứu thực tế cho thấy, doanh nghiệp ứng dụng AI trong kiểm soát kế toán có thể giảm tổn thất tài chính do gian lận tới 40%.
Dự báo ngành nghề kế toán trong tương lai
Ngành kế toán đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc mạnh mẽ, nơi AI trở thành động lực thúc đẩy sự thay đổi. Trái ngược với lo ngại phổ biến rằng trí tuệ nhân tạo sẽ thay thế con người, thực tế cho thấy AI không thể thay thế hoàn toàn kế toán viên mà chỉ tự động hóa các nghiệp vụ mang tính lặp lại, có cấu trúc như nhập liệu, lập báo cáo chuẩn hay ghi nhận giao dịch. Đồng nghĩa với việc “AI không “cướp” mất công việc của kế toán viên, AI sẽ là rào cản trong nghề đối với những ai ngừng học hỏi.”
Với những chuyên gia biết tận dụng công nghệ để gia tăng giá trị chuyên môn, AI lại chính là cơ hội để chuyển mình sang vai trò chiến lược, góp phần định hướng và quản trị tài chính doanh nghiệp ở tầm cao hơn.
Doanh nghiệp cần chuẩn bị những gì?
Mặc dù AI đã chứng minh được giá trị to lớn trong việc tối ưu vận hành và nâng cao năng suất kế toán, hành trình ứng dụng công nghệ này tại các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) vẫn gặp không ít thách thức.
Chi phí đầu tư và bài toán tích hợp
Triển khai AI không chỉ đơn thuần là cài đặt một phần mềm. Doanh nghiệp cần đầu tư hệ thống dữ liệu, hạ tầng máy chủ, phần mềm kế toán tương thích và đội ngũ vận hành. Với SMEs, đây là rào cản đáng kể về chi phí.
Bên cạnh đó, việc tích hợp AI vào các hệ thống hiện có như ERP, CRM hay phần mềm kế toán truyền thống thường gặp khó khăn do sự khác biệt về cấu trúc dữ liệu và tiêu chuẩn kết nối, dẫn đến quá trình triển khai kéo dài và tốn kém hơn dự kiến.
Chất lượng và an ninh dữ liệu
AI chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi dữ liệu đầu vào đạt chuẩn và được xử lý đúng logic. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp Việt vẫn đối mặt với tình trạng dữ liệu rời rạc, thiếu chuẩn hóa hoặc cập nhật chậm.
Song song đó, rủi ro an ninh thông tin trở thành mối quan tâm hàng đầu khi dữ liệu kế toán được lưu trữ và phân tích trên các nền tảng đám mây. Việc đảm bảo quyền riêng tư, mã hóa dữ liệu và kiểm soát truy cập là những yếu tố bắt buộc để xây dựng niềm tin và duy trì tính bảo mật trong kỷ nguyên AI.
Rào cản văn hóa và nhân sự
Công nghệ có thể được mua, nhưng tư duy số thì phải được xây dựng. Nhiều nhân viên kế toán vẫn lo ngại rằng AI sẽ thay thế công việc của họ, dẫn đến sự kháng cự thay đổi trong nội bộ. Ngoài ra, AI đòi hỏi đội ngũ kế toán nâng cao kỹ năng phân tích, tư duy phản biện và ra quyết định dựa trên dữ liệu, thay vì chỉ thao tác theo quy trình cũ.
Điều này buộc doanh nghiệp phải chuyển đổi văn hóa quản trị, từ “quản lý bằng thủ tục” sang “quản trị bằng dữ liệu”.
FOXAi-Native – Giải pháp AI giúp x10 hiệu suất phòng ban kế toán trong doanh nghiệp
Để giải quyết triệt để các rào cản mà kế toán và doanh nghiệp gặp phải, FOXAi-Native là một giải pháp AI được FOXAi nghiên cứu và phát triển nhằm tích hợp vào các hệ thống, phần mềm quản trị doanh nghiệp. Với sự tích hợp Trí tuệ nhân tạo vào lõi vận hành, FOXAi-Native là công cụ đắc lực giúp đảm bảo khả năng tương thích và xử lý dữ liệu phức tạp, đồng thời giúp phòng ban kế toán đạt được mục tiêu x10 hiệu suất thông qua việc tăng tốc độ xử lý dữ liệu, giảm chi phí vận hành và tối ưu hóa quản lý tài chính.
FOXAi tập trung chuyển hóa 70% thời gian thủ công thành thời gian “vàng” để kế toán viên nâng cao năng suất, thực hiện các công việc “khó nhằn” khác bằng cách loại bỏ các tác vụ lặp lại và rủi ro. Giải pháp này tự động hóa hoàn toàn quy trình nhập liệu thủ công bằng những công nghệ tiên tiến nhất. Đạt hiệu quả rõ ràng trong việc tự động đối chiếu chứng từ sổ sách, giải quyết triệt để các vấn đề lệch dữ liệu mà kế toán viên và nhà quản lý thường gặp phải.
Kế toán giỏi trong kỷ nguyên số không phải là kế toán không cần đến AI, mà là kế toán sử dụng AI làm nền tảng để giải phóng bản thân khỏi gánh nặng thủ công, từ đó nâng cao vai trò lên tầm chiến lược. Chính vì vậy, AI không phải là mối đe dọa mà chính là “cú hích” tạo ra sự đổi mới và phát triển của nghề kế toán.
Quý doanh nghiệp có nhu cầu về các giải pháp AI trong ERP hoặc phần mềm được thiết kế phù hợp với từng phòng ban, xin vui lòng liên hệ đến FOXAi ngay hôm nay để nhận tư vấn chuyên sâu về lộ trình chuyển đổi số và tận hưởng hiệu suất x10 cho phòng ban kế toán của doanh nghiệp.
◾ Xem thêm: Đào tạo nội bộ SHINEC – Ứng dụng AI để nâng cao hiệu quả trong doanh nghiệp
◾ Xem thêm: LaoVietBank phối hợp cùng FOXAi đào tạo “Nâng cao năng lực nghiệp vụ với trợ lý ảo AI”
