Để đảm bảo hoạt động sản xuất và chuỗi cung ứng diễn ra ổn định, doanh nghiệp cần quản lý hàng tồn kho một cách chính xác và chặt chẽ. Tùy vào mục tiêu kinh doanh, quy mô và đặc thù ngành nghề, mỗi doanh nghiệp sẽ lựa chọn mô hình quản lý tồn kho phù hợp nhằm tối ưu chi phí và nâng cao hiệu quả vận hành. Trong bài viết này, FOXAi sẽ tổng hợp 8+ chiến lược quản trị kho hàng mà doanh nghiệp nào cũng cần phải biết.
Quản lý hàng tồn kho bằng công nghệ điện toán đám mây
Trong kỷ nguyên số, việc ứng dụng công nghệ điện toán đám mây vào quản lý hàng tồn kho (Cloud-based Inventory Management) là xu hướng tất yếu. Hệ thống quản lý tồn kho (IMS) giúp doanh nghiệp theo dõi tình trạng hàng hóa theo thời gian thực, kiểm soát chính xác lượng hàng còn lại và tự động cảnh báo khi tồn kho xuống dưới mức tối thiểu.
Không chỉ hỗ trợ tính toán các chỉ số như EOQ hay WAC, hệ thống này còn tích hợp khả năng dự báo nhu cầu và kết nối trực tiếp với nhà cung cấp, đảm bảo chuỗi cung ứng vận hành liên tục, hạn chế sai sót do thao tác thủ công.
Sản lượng đơn hàng kinh tế
Phương pháp EOQ giúp doanh nghiệp xác định khối lượng đặt hàng tối ưu, cân bằng giữa chi phí lưu kho và chi phí đặt hàng. Việc xác định đúng ngưỡng EOQ cho phép doanh nghiệp giảm thiểu hàng tồn dư thừa, duy trì dòng tiền hiệu quả và nâng cao năng lực hoạch định vật tư.
EOQ đặc biệt phù hợp với các ngành có nhu cầu tiêu thụ ổn định như sản xuất linh kiện, dược phẩm hoặc hàng tiêu dùng nhanh.
Quản lý hàng tồn kho ký gửi
Với mô hình này, nhà sản xuất giao hàng hóa cho đối tác phân phối hoặc bán lẻ nhưng chỉ thu tiền sau khi hàng được bán ra. Cách tiếp cận này giúp giảm chi phí lưu kho cho nhà sản xuất, đồng thời tạo điều kiện cho đối tác mở rộng thị trường mà không cần đầu tư quá nhiều vốn ban đầu.
Tuy nhiên, để đạt hiệu quả, hai bên cần xây dựng cơ chế báo cáo và theo dõi minh bạch, tránh rủi ro thất thoát hoặc chậm thanh toán.
Phân loại hàng tồn kho theo phương pháp ABC
Phân loại ABC cho phép doanh nghiệp ưu tiên nguồn lực vào những mặt hàng quan trọng nhất. Dựa trên giá trị tiêu thụ và tần suất giao dịch, hàng hóa được chia thành 3 nhóm:
- Nhóm A: chiếm tỷ trọng nhỏ về số lượng nhưng lớn về giá trị; cần được giám sát sát sao.
- Nhóm B: mức quan trọng trung bình, được kiểm soát định kỳ.
- Nhóm C: chiếm đa số về số lượng nhưng ít ảnh hưởng đến giá trị tổng thể. Phương pháp này giúp doanh nghiệp tập trung kiểm soát nhóm hàng trọng yếu, đồng thời tối ưu quy trình kiểm kê chu kỳ (Cycle Counting).
Quản lý hàng tồn kho tức thời (Just-in-Time – JIT)
JIT là chiến lược quản lý tinh gọn, trong đó doanh nghiệp chỉ sản xuất hoặc nhập hàng đúng vào thời điểm cần thiết. Cách làm này giúp giảm thiểu tồn kho, tiết kiệm chi phí lưu kho và vốn lưu động.
Tuy nhiên, JIT đòi hỏi hệ thống cung ứng hoạt động trơn tru, với đối tác uy tín và khả năng phản ứng nhanh. Một sự cố nhỏ trong chuỗi cung ứng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến kế hoạch sản xuất.
Nhập trước – xuất trước (First In, First Out – FIFO)
Theo phương pháp FIFO, hàng hóa nhập kho đầu tiên sẽ được xuất ra sử dụng hoặc bán trước. Cách quản lý này đặc biệt hữu ích với các mặt hàng có hạn sử dụng hoặc dễ xuống cấp như thực phẩm, dược phẩm, hoặc pin.
FIFO giúp đảm bảo chất lượng hàng hóa, giảm rủi ro hao hụt và tổn thất do hàng hóa bị hư hỏng hoặc lỗi thời.
Nhập sau – xuất trước (Last In, First Out – LIFO)
Trái ngược với FIFO, chiến lược LIFO ưu tiên xuất trước những lô hàng nhập kho gần nhất. Cách tiếp cận này phù hợp trong môi trường lạm phát cao, vì giá vốn hàng bán (COGS) sẽ được tính theo mức giá gần nhất – thường cao hơn, giúp doanh nghiệp giảm gánh nặng thuế thu nhập tạm thời.
Dù không phổ biến trong kế toán quốc tế, LIFO vẫn được nhiều doanh nghiệp sản xuất áp dụng như một công cụ linh hoạt để tối ưu dòng tiền trong ngắn hạn.
Phương pháp bình quân gia quyền (Weighted Average Cost – WAC)
WAC giúp doanh nghiệp tính toán giá trị trung bình của toàn bộ hàng tồn kho, từ đó giảm thiểu tác động của biến động giá nguyên vật liệu. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả khi hàng hóa có giá nhập thay đổi thường xuyên, giúp ổn định giá bán và biên lợi nhuận.
Ngoài ra, WAC còn hỗ trợ doanh nghiệp đơn giản hóa công tác kế toán và báo cáo chi phí hàng tồn kho, phù hợp với các ngành sản xuất quy mô lớn.
Kiểm kê theo chu kỳ (Cycle Counting)
Thay vì kiểm kê toàn bộ kho vào một thời điểm, Cycle Counting cho phép kiểm tra định kỳ từng nhóm hàng, thường theo tuần, tháng hoặc quý. Phương pháp này giúp phát hiện sai lệch sớm, giảm gián đoạn hoạt động và đảm bảo tính chính xác của dữ liệu tồn kho.
Khi kết hợp với công nghệ quản lý đám mây hoặc phương pháp ABC, Cycle Counting trở thành công cụ mạnh mẽ giúp doanh nghiệp duy trì dữ liệu tồn kho minh bạch, cập nhật liên tục.
Việc lựa chọn và kết hợp linh hoạt các chiến lược quản lý hàng tồn kho giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng, giảm thiểu chi phí và tối ưu dòng tiền. Trong năm 2026 tới đây, cùng với sự hỗ trợ của công nghệ và dữ liệu thời gian thực, quản trị tồn kho không chỉ là nhiệm vụ vận hành mà còn là đòn bẩy chiến lược giúp doanh nghiệp tăng trưởng bền vững. Hy vọng rằng, thông qua bài viết trên, bạn sẽ nắm được tổng quan các chiến lược quản trị kho hàng “bất bại” và ứng dụng thành công vào doanh nghiệp của mình!
