Đầu tư vào Hệ thống Khởi tạo Khoản vay (Loan Origination System – LOS) là một quyết định chiến lược, định hình lại năng lực cạnh tranh của ngân hàng trong kỷ nguyên số. Tuy nhiên, để dự án không vượt ngân sách và mang lại hiệu quả thực tế, việc nắm bắt một bức tranh toàn cảnh và chi tiết về các chi phí triển khai LOS là yêu cầu bắt buộc. Bài phân tích dưới đây sẽ đi sâu vào từng hạng mục, dựa trên kinh nghiệm thực tiễn tại thị trường Việt Nam.
Các hạng mục chi phí khi triển khai LOS
Tổng chi phí triển khai LOS không chỉ là con số trên hợp đồng phần mềm, mà là một tập hợp của nhiều khoản đầu tư lớn nhỏ.
Chi phí bản quyền phần mềm (License Fee)
Đây là khoản chi phí ban đầu lớn nhất, đặc biệt khi ngân hàng lựa chọn giải pháp từ các hãng quốc tế hàng đầu như Nucleus Software, Axe Finance, hay FIS. Ví dụ điển hình là Sacombank đã đầu tư hơn 100 tỷ đồng cho giải pháp SmartLender từ liên danh Aurionpro – Integro. Chi phí này không chỉ bao gồm quyền sử dụng các phân hệ cốt lõi (khởi tạo khoản vay, quản lý hạn mức, tài sản đảm bảo) mà còn đi kèm phí bảo trì hàng năm, thường chiếm từ 15-20% giá trị bản quyền, một yếu tố quan trọng trong tổng thể chi phí triển khai LOS dài hạn.
Chi phí tích hợp hệ thống (Integration Cost)
Một hệ thống LOS không thể hoạt động độc lập. Chi phí tích hợp để kết nối LOS với hệ sinh thái công nghệ hiện hữu của ngân hàng thường chiếm một tỷ trọng rất lớn. Quan trọng nhất là tích hợp với Core Banking (như cách Sacombank kết nối với T24) để đồng bộ dữ liệu khách hàng và khoản vay, loại bỏ thao tác thủ công. Ngoài ra, LOS cần kết nối với hàng loạt dịch vụ ngoài như CIC để tra cứu tín dụng, hệ thống eKYC để định danh khách hàng, và các kênh số như Internet Banking/Mobile App để nhận hồ sơ trực tuyến. Việc này đòi hỏi nguồn lực phát triển API, middleware và kinh nghiệm từ các đối tác tích hợp. Dự án của Maritime Bank (MSB) với sự tham gia của cả Infosys và CMC là minh chứng cho sự phức tạp và tốn kém của hạng mục này.
Chi phí hạ tầng công nghệ (Infrastructure Cost)
Ngân hàng phải đầu tư vào máy chủ, thiết bị mạng, và cơ sở dữ liệu để vận hành LOS, chiếm khoảng 15-25% tổng ngân sách. Nếu triển khai tại chỗ (on-premise) cho các hệ thống vay bán lẻ (RLOS) xử lý hàng ngàn hồ sơ mỗi ngày, yêu cầu về hạ tầng là rất lớn. Ngược lại, xu hướng triển khai trên nền tảng đám mây (cloud) như cách VietinBank và HDBank hợp tác với FIS giúp giảm chi phí đầu tư ban đầu (CAPEX) nhưng sẽ chuyển thành chi phí thuê bao (OPEX). Dù lựa chọn nào, ngân hàng vẫn phải đầu tư cho các môi trường thử nghiệm, dự phòng thảm họa (disaster recovery) và công cụ giám sát, tất cả đều là một phần của chi phí triển khai LOS.
Chi phí vận hành (OPEX)
Sau khi go-live, chi phí vận hành hàng năm sẽ phát sinh, bao gồm nhân sự kỹ thuật quản trị hệ thống, chi phí điện, trung tâm dữ liệu hoặc phí thuê bao cloud. Mặc dù mục tiêu của LOS là tự động hóa để giảm chi phí vận hành dài hạn, giai đoạn đầu ngân hàng có thể phải vận hành song song hai hệ thống, khiến chi phí tạm thời tăng lên. Chi phí này còn bao gồm cả việc cập nhật các tham số nghiệp vụ (sản phẩm tín dụng, lãi suất, chính sách) trên hệ thống.
Chi phí bảo trì và hỗ trợ kỹ thuật
Hạng mục này bao gồm phí bảo trì hàng năm trả cho nhà cung cấp (thường từ 18-20% giá trị bản quyền) để nhận các bản vá lỗi, nâng cấp và hỗ trợ kỹ thuật. Ngoài ra, ngân hàng cần dự trù ngân sách cho các đợt nâng cấp lớn trong tương lai, như việc Sacombank nâng cấp lên phiên bản LOS 4.0, hoặc tích hợp thêm các module mới như chấm điểm AI, phân tích danh mục.
Chi phí đào tạo và quản trị thay đổi
Đây là hạng mục chi phí “mềm” nhưng cực kỳ quan trọng và dễ bị đánh giá thấp. Để dự án thành công, ngân hàng phải đầu tư lớn cho việc đào tạo hàng ngàn nhân viên, từ cán bộ tín dụng, thẩm định đến vận hành. Quá trình này không chỉ là tổ chức lớp học mà còn đòi hỏi nguồn lực hỗ trợ tại chỗ liên tục. Kinh nghiệm thực tế từ Sacombank cho thấy việc cử đội dự án xuống trực tiếp từng chi nhánh để hướng dẫn và giải đáp thắc mắc là yếu tố quyết định để nhân viên vượt qua sức ì và sử dụng thành thạo hệ thống mới. Việc tính toán thiếu hạng mục này sẽ làm tổng chi phí triển khai LOS thực tế bị đội lên đáng kể.
Ước lượng thời gian triển khai LOS (ngân hàng quy mô vừa và lớn)
Ngân hàng quy mô vừa
Đối với các ngân hàng như TPBank, OCB, VIB, thời gian triển khai thường dao động từ 6-12 tháng. TPBank chỉ mất khoảng 6-7 tháng để đưa vào vận hành hệ thống LOS cho khách hàng cá nhân. Lý do là phạm vi thường tập trung vào một số sản phẩm trọng điểm và hạ tầng công nghệ ít phức tạp hơn.
Ngân hàng quy mô lớn
Các ngân hàng lớn như Sacombank, VietinBank, BIDV, Vietcombank thường mất từ 12-18 tháng, thậm chí có thể lên tới 24 tháng. Sacombank mất hơn một năm từ lúc ký hợp đồng (1/2018) đến khi vận hành chính thức (3/2019). Các ngân hàng này thường triển khai song song cho cả bán lẻ (RLOS) và doanh nghiệp (CLOS), đồng thời phải chia dự án thành nhiều giai đoạn (ví dụ Sacombank thí điểm khoản vay dưới 500 triệu trước) để giảm thiểu rủi ro, làm cho tổng thời gian kéo dài.
Tác động của việc tích hợp hệ sinh thái số
Thời gian sẽ kéo dài thêm nếu dự án tích hợp các công nghệ phức tạp như eKYC, AI Scoring hay RPA. MB Bank là ví dụ điển hình khi tích hợp mạnh mẽ app cho vay với eKYC và OCR. Tương tự, Ngân hàng Bản Việt cần thời gian để thu thập dữ liệu và huấn luyện mô hình AI trước khi tích hợp vào LOS, và Sacombank cũng đã triển khai RPA song song với số hóa quy trình tín dụng.
Rủi ro và lưu ý quan trọng khi triển khai LOS
Quản trị thay đổi nội bộ và đào tạo nhân sự
Rủi ro lớn nhất là sự kháng cự từ nhân viên và sự thiếu thống nhất của ban lãnh đạo, điều từng làm dự án LOS của Sacombank bị trì hoãn nhiều năm. Bài học là cần có sự cam kết từ cấp cao, lập ban dự án liên phòng ban và xây dựng chương trình đào tạo, hỗ trợ tại chỗ chi tiết, khuyến khích nhân viên góp ý trong giai đoạn thử nghiệm (UAT).
Thách thức tích hợp với Core Banking và hệ thống khác
Tích hợp không đồng bộ là rủi ro kỹ thuật hàng đầu. Việc LOS khai thác được dữ liệu sẵn có từ core banking như cách Sacombank đã làm giúp giảm đáng kể thao tác lặp lại và sai sót. Ngân hàng cần chuẩn hóa API và lựa chọn các đối tác giàu kinh nghiệm tích hợp như FPT IS, CMC, Tinh Vân để đảm bảo các kết nối tới ECM/DMS, CIC, kênh ngân hàng số… được thông suốt.
Lựa chọn giải pháp và đối tác triển khai phù hợp
Lựa chọn giải pháp và các nhà cung cấp tiêu biểu
Việc lựa chọn đúng giải pháp quyết định thành bại của dự án. Thị trường Việt Nam đã ghi nhận sự hiện diện của nhiều nhà cung cấp lớn:
- FIS (Mỹ): Được VietinBank, HDBank lựa chọn.
- Nucleus Software (Ấn Độ): Cung cấp giải pháp FinnOne Neo cho Techcombank và MB Bank.
- Axe Finance (Tunisia): Được Vietcombank, VIB sử dụng cho mảng tín dụng doanh nghiệp.
- Aurionpro – Integro: Cung cấp giải pháp SmartLender cho Sacombank.
- Newgen DigiLending (Ấn Độ): Được Saigonbank lựa chọn.
Ngoài ra, các tên tuổi khác như Temenos, Moody’s, CRIF cũng đã tham gia vào các dự án tại Việt Nam.
Tầm quan trọng của đối tác triển khai nội địa
Một đối tác triển khai nội địa mạnh sẽ là cầu nối giữa ngân hàng và hãng phần mềm nước ngoài, am hiểu đặc thù hệ thống và pháp lý tại Việt Nam. Thực tế thành công của nhiều dự án đều có dấu ấn của các đối tác này: FPT IS tham gia triển khai cho MB, VPBank; CMC SISG tham gia dự án của MSB; hay Tinh Vân hỗ trợ các giải pháp cho BIDV, Agribank. Việc lựa chọn đúng đối tác giúp tối ưu quy trình và đảm bảo chuyển giao tri thức, qua đó kiểm soát tốt hơn chi phí triển khai LOS.
FOX – LOS: Khi công nghệ mở ra kỷ nguyên mới cho vay tài chính
Bạn có tưởng tượng một hệ thống có thể xử lý toàn bộ quy trình cho vay từ lúc khách hàng nộp hồ sơ cho đến khi tiền về tài khoản chỉ bằng vài cú nhấp chuột? FOX – LOS của FOXAi chính là chìa khóa cho điều đó.
Với sự kết hợp của AI, RPA và điện toán đám mây, FOX – LOS không chỉ đơn thuần là một nền tảng quản lý khoản vay, mà còn là “cánh tay phải số hóa” giúp ngân hàng và doanh nghiệp:
- Tự động hóa toàn trình: Hồ sơ – xử lý – quyết định – giải ngân, tất cả liền mạch, chính xác.
- Đo lường rủi ro thông minh: Scoring & AML tích hợp, giúp quyết định cho vay an toàn hơn bao giờ hết.
- Mở rộng tầm với khách hàng: Dễ dàng tiếp cận vùng xa, mang dịch vụ tài chính đến mọi nơi.
- Kết nối Core Banking: Tự động tạo hồ sơ, hợp đồng, tài khoản… không gián đoạn.
Kết quả? Doanh nghiệp tiết kiệm đến 70% chi phí, rút ngắn 50% thời gian xử lý, nâng cao năng suất và tạo ra trải nghiệm khách hàng mà đối thủ khó có thể sánh kịp. FOX – LOS không chỉ là một sản phẩm, mà là bước nhảy công nghệ mở ra tương lai tài chính thông minh.
Hãy LIÊN HỆ với FOXAi để nhận bản demo FOX – LOS và tư vấn triển khai phù hợp với nhu cầu chiến lược của bạn.
