Các ngân hàng hàng đầu đang tích cực triển khai Hệ thống Khởi tạo Khoản vay (Loan Origination System), đặc biệt là hệ thống LOS cho vay doanh nghiệp. Đây không chỉ là một bản nâng cấp công nghệ, mà còn là một trụ cột chiến lược định hình lại toàn bộ cách thức ngân hàng tiếp cận, thẩm định, và phục vụ khách hàng doanh nghiệp trong kỷ nguyên số.
CLOS là gì? Phân hệ chuyên biệt của LOS cho vay doanh nghiệp
Để đáp ứng đặc thù của từng phân khúc, hệ thống LOS được chia thành hai nhánh chính. Trong khi RLOS (Retail Loan Origination System) phục vụ các khoản vay cá nhân với tiêu chí tốc độ và tự động hóa cao, thì CLOS (Corporate Loan Origination System) được thiết kế chuyên biệt để xử lý các khoản vay của khách hàng doanh nghiệp.
Sự khác biệt này xuất phát từ bản chất phức tạp của tín dụng doanh nghiệp:
- Giá trị khoản vay lớn: Rủi ro đi kèm cao hơn đáng kể.
- Cấu trúc pháp lý đa dạng: Từ doanh nghiệp tư nhân đến công ty cổ phần đại chúng.
- Tài sản đảm bảo phức tạp: Bao gồm nhà xưởng, máy móc thiết bị, hàng tồn kho, các khoản phải thu…
- Yêu cầu phân tích sâu: Đòi hỏi thẩm định chi tiết về sức khỏe tài chính, mô hình kinh doanh, và triển vọng ngành.
Do đó, ưu tiên hàng đầu của CLOS là độ chính xác, tính kiểm soát và quản trị rủi ro chặt chẽ thay vì tốc độ xử lý tức thời.
Số hóa quy trình tín dụng doanh nghiệp
Hệ thống LOS cho vay doanh nghiệp đã cấu trúc lại hoàn toàn quy trình tín dụng truyền thống thành một luồng công việc số hóa, minh bạch và hiệu quả qua 6 bước cốt lõi:
Khởi tạo và thu thập thông tin ban đầu
Quy trình bắt đầu khi Cán bộ Quan hệ khách hàng (RM) tạo một đề xuất tín dụng trên hệ thống CLOS. Thay vì hồ sơ giấy, mọi thông tin ban đầu của doanh nghiệp, từ nhu cầu vay vốn, báo cáo tài chính chi tiết 2-3 năm, dòng tiền dự phóng đến hồ sơ pháp lý dự án, đều được nhập và đính kèm dưới dạng số hóa trên một nền tảng duy nhất. Điều này giúp RM chuyển từ vai trò xử lý giấy tờ sang một nhà tư vấn chiến lược cho doanh nghiệp.
Kiểm tra KYC và đánh giá sơ bộ
CLOS tự động hóa quy trình KYC (Know Your Customer) bằng cách tích hợp với cả dữ liệu nội bộ (lịch sử giao dịch) và các nguồn bên ngoài (Cổng thông tin Đăng ký doanh nghiệp, danh sách cảnh báo rửa tiền, dữ liệu CIC). Hệ thống thực hiện xác thực tư cách pháp nhân, ngành nghề kinh doanh, lịch sử tín dụng của cả doanh nghiệp và các lãnh đạo chủ chốt. Đồng thời, hệ thống hỗ trợ tính toán nhanh các tỷ lệ tài chính quan trọng, so sánh với chuẩn ngành và kiểm tra hạn mức tín dụng sơ bộ.
Thẩm định chi tiết và phân tích tín dụng chuyên sâu
Đây là trung tâm của quy trình, nơi bộ phận thẩm định độc lập tiến hành phân tích hồ sơ. Hệ thống CLOS cung cấp các công cụ mạnh mẽ để hỗ trợ họ: phân tích sâu các chỉ số tài chính, xây dựng các kịch bản và mô hình dự báo dòng tiền, định giá tài sản đảm bảo. Đặc biệt, nhiều ngân hàng lớn như Vietcombank và HDBank còn tích hợp các công cụ phân tích rủi ro của hãng uy tín như Moody’s Analytics để đưa ra các đánh giá khách quan, có hệ thống và dựa trên dữ liệu lớn.
Phê duyệt tín dụng đa cấp và kiểm soát chặt chẽ
Với các khoản vay giá trị lớn, mô hình phê duyệt đa cấp là bắt buộc để đảm bảo tính khách quan và tuân thủ khẩu vị rủi ro của ngân hàng. CLOS cho phép thiết lập các luồng phê duyệt điện tử linh hoạt. Hồ sơ được tự động luân chuyển đến các cấp thẩm quyền, từ trưởng phòng, giám đốc chi nhánh đến Hội đồng Tín dụng. Mọi quyết định đều được ghi nhận bằng chữ ký số hoặc xác nhận điện tử, tạo ra một dấu vết kiểm toán (audit trail) rõ ràng, phục vụ cho công tác kiểm soát nội bộ.
Hoàn thiện hợp đồng và giám sát điều kiện tiên quyết
Sau khi phê duyệt, CLOS hỗ trợ tự động tạo các biểu mẫu hợp đồng tín dụng, hợp đồng thế chấp dựa trên thông tin đã được chuẩn hóa, giảm thiểu tối đa sai sót trong khâu soạn thảo. Quan trọng hơn, hệ thống hoạt động như một danh sách kiểm tra (checklist) kỹ thuật số, giúp cán bộ tín dụng giám sát và cập nhật trạng thái thực hiện các điều kiện tiên quyết trước giải ngân như: góp vốn tự có, mua bảo hiểm tài sản, đăng ký giao dịch bảo đảm…
Giải ngân và lưu trữ hồ sơ tập trung
Khi các điều kiện được hoàn tất, lệnh giải ngân được thực hiện. Toàn bộ tài liệu, lịch sử phê duyệt và thông tin liên quan được đóng gói thành một “hồ sơ tín dụng số” và lưu trữ tập trung trên hệ thống. Hồ sơ này sau đó được bàn giao một cách liền mạch sang hệ thống Core Banking để bắt đầu giai đoạn quản lý sau giải ngân, khép lại quy trình khởi tạo khoản vay một cách hoàn chỉnh.
Tác động của LOS đến hiệu quả cho vay doanh nghiệp
Việc ứng dụng LOS cho vay doanh nghiệp đã mang lại những kết quả đột phá, tạo ra lợi thế cạnh tranh rõ rệt.
Tăng tốc độ – Giải phóng dòng vốn cho doanh nghiệp
Thời gian xét duyệt một khoản vay doanh nghiệp phức tạp đã giảm từ vài tháng xuống chỉ còn vài tuần. Các nền tảng quốc tế như nCino hay Newgen thậm chí có thể rút ngắn quy trình xuống dưới 10 ngày làm việc. Việc giải ngân nhanh chóng giúp doanh nghiệp nắm bắt kịp thời các cơ hội kinh doanh, tối ưu hóa việc sử dụng vốn.
Nâng cao năng lực quản trị rủi ro
Quy trình chuẩn hóa và các công cụ phân tích chuyên sâu giúp ngân hàng đưa ra quyết định tín dụng nhất quán, dựa trên dữ liệu thay vì cảm tính. Việc kiểm soát chặt chẽ từ khâu KYC đến phê duyệt đa cấp giúp giảm thiểu rủi ro tín dụng và rủi ro tác nghiệp.
Tối ưu hóa hiệu suất vận hành nội bộ
Thực tế triển khai tại BIDV cho thấy hồ sơ được luân chuyển nhanh hơn rõ rệt, giảm triệt để tình trạng ách tắc, thất lạc hay thiếu giấy tờ giữa các phòng ban. Nhân viên được giải phóng khỏi các công việc thủ công để tập trung vào các hoạt động có giá trị gia tăng cao hơn như phân tích và tư vấn khách hàng.
Bức tranh triển khai LOS cho vay doanh nghiệp tại Việt Nam
Khi quan sát thị trường Việt Nam, chúng ta có thể thấy rõ ràng việc triển khai LOS cho vay doanh nghiệp không phải là một phong trào đồng nhất. Thay vì chỉ đơn thuần là một quyết định mua sắm công nghệ, đây là một bài toán chiến lược mà mỗi ngân hàng, tùy thuộc vào quy mô, khẩu vị rủi ro, và mức độ trưởng thành về số hóa, sẽ có một lời giải riêng. Hiện nay, đang nổi lên ba trường phái chiến lược chính, thường được áp dụng đan xen để tạo ra một hệ sinh thái tối ưu.
Xây dựng nền tảng dựa trên các giải pháp quốc tế toàn diện
Đây là cách tiếp cận phổ biến của các ngân hàng lớn và những ngân hàng có tham vọng chuẩn hóa quy trình theo thông lệ quốc tế. Lựa chọn các nền tảng đã được chứng thực trên toàn cầu như Nucleus FinnOne Neo (được Techcombank triển khai), Axe Finance (Vietcombank, VIB), hay FIS Loan Origination (VietinBank, HDBank) mang lại nhiều lợi ích chiến lược:
- Độ tin cậy và sự ổn định: Các giải pháp này đã được kiểm chứng qua hàng trăm lần triển khai tại các thị trường phát triển, giúp giảm thiểu rủi ro trong một dự án chuyển đổi mang tính sống còn.
- Tuân thủ các chuẩn mực quốc tế: Các nền tảng này thường được tích hợp sẵn các khuôn khổ quản trị rủi ro hiện đại (như Basel II, III), giúp ngân hàng nâng cao năng lực quản trị và đáp ứng các yêu cầu khắt khe của cơ quan quản lý.
- Lộ trình phát triển rõ ràng: Các nhà cung cấp lớn liên tục đầu tư vào R&D, đảm bảo hệ thống của ngân hàng sẽ không bị lạc hậu và luôn được cập nhật những công nghệ mới nhất.
Lựa chọn này giống như việc xây dựng một “xương sống” vững chắc, đảm bảo toàn bộ quy trình tín dụng được vận hành trên một nền tảng đồng bộ và mạnh mẽ.
Xây dựng hệ sinh thái công nghệ chuyên biệt (“Best-of-Breed”)
Chiến lược này thể hiện một bước đi lớp lang và tinh vi hơn, thường được các ngân hàng có năng lực công nghệ cao áp dụng. Họ nhận thức rằng không có một giải pháp đơn lẻ nào là tốt nhất ở mọi khía cạnh. Thay vào đó, họ lựa chọn một nền tảng LOS làm lõi và chủ động tích hợp thêm các công cụ chuyên biệt hàng đầu thế giới để tạo ra một hệ sinh thái vượt trội.
- Tích hợp công cụ phân tích tín dụng chuyên sâu: Việc Vietcombank và HDBank tích hợp Moody’s Analytics vào quy trình của mình là một ví dụ điển hình. Điều này cho phép họ đưa ra các quyết định tín dụng dựa trên những mô hình phân tích rủi ro định lượng phức tạp và các bộ dữ liệu so sánh ngành (industry benchmark) mà một hệ thống LOS thông thường không thể có được.
- Tích hợp công nghệ phân tích dữ liệu lớn: Tương tự, việc ABBANK hợp tác với CRIF cho thấy xu hướng tận dụng sức mạnh của Big Data và AI để chấm điểm tín dụng một cách chính xác hơn, đặc biệt với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) vốn có ít dữ liệu tài chính chuẩn hóa.
Chiến lược “Best-of-Breed” này cho phép ngân hàng tạo ra lợi thế cạnh tranh độc nhất bằng cách kết hợp những gì tinh túy nhất của công nghệ tài chính toàn cầu.
Vai trò của các đối tác tích hợp và “bản địa hóa”
Dù lựa chọn nền tảng quốc tế hay xây dựng một hệ sinh thái chuyên biệt, thách thức lớn nhất luôn là làm thế nào để hệ thống mới có thể “nói chuyện” một cách trơn tru với các hệ thống kế thừa (legacy systems), đặc biệt là Core Banking. Đây chính là lúc vai trò của các đối tác công nghệ trong nước trở thành mảnh ghép không thể thiếu.
Việc BIDV và Agribank hợp tác với HPT để triển khai giải pháp Quản lý Quy trình Nghiệp vụ (BPM) là minh chứng rõ nét. BPM ở đây đóng vai trò là “chất keo” kết dính, tạo ra các luồng dữ liệu tự động và liền mạch giữa hệ thống LOS mới và các hệ thống lõi hiện hữu. Các đối tác bản địa với sự am hiểu sâu sắc về môi trường công nghệ và các quy định đặc thù tại Việt Nam giúp quá trình triển khai diễn ra nhanh chóng, hiệu quả và giảm thiểu các rủi ro về tích hợp.
Tựu trung lại, bức tranh triển khai LOS cho vay doanh nghiệp tại Việt Nam là sự kết hợp đa dạng của các chiến lược. Các ngân hàng thành công nhất không chỉ chọn một con đường, mà đang khéo léo phối hợp cả ba: lựa chọn một nền tảng quốc tế làm gốc, gia cố bằng các công cụ phân tích chuyên sâu, và đảm bảo quá trình triển khai được “may đo” phù hợp với bối cảnh Việt Nam thông qua các đối tác tích hợp giàu kinh nghiệm.
Giải pháp LOS của FOXAi triển khai
Hệ thống khởi tạo khoản vay – Loan Origination System (LOS) do FOXAi triển khai là giải pháp toàn diện hỗ trợ ngân hàng và tổ chức tài chính khởi tạo, phê duyệt và giải ngân khoản vay một cách tự động – chuẩn hóa – minh bạch. Với LOS của FOXAi mang lại những lợi ích sau:
- Quy trình tiếp nhận hồ sơ số hoá, khách hàng nộp trực tuyến, theo dõi tiến trình tức thì
- Phân tích rủi ro bằng dữ liệu từ nhiều nguồn: credit scoring, CIC, AI để thẩm định nhanh và chính xác
- Luồng phê duyệt linh hoạt, tự động dựa vào phân loại rủi ro và hạn mức
- Tích hợp liền mạch với các hệ thống: Core Banking, CRM, eKYC… giúp đồng bộ hóa dữ liệu, giảm thao tác thủ công
- Báo cáo quản trị và kiểm soát nội bộ chặt chẽ để đáp ứng yêu cầu pháp lý cũng như nâng cao hiệu quả vận hành
Đã đến lúc làm chủ quy trình tín dụng! Giải pháp LOS của FOXAi sẽ đẩy mạnh tốc độ phê duyệt – giảm sai sót – nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Liên hệ ngay hôm nay để được FOXAi tư vấn giải pháp LOS chuẩn hóa – tự động hóa – tối ưu hóa, giúp ngân hàng bứt phá trong kỷ nguyên số!
